Pubers en ... loslaten

Wanneer een kind de overstap maakt van de lagere school naar het secundair is dit ook de periode waarin er in de ontwikkeling van dit kind een hele hoop dingen gebeuren.

Om te beginnen merken we al puur op lichamelijk vlak een hoop veranderingen.

Gierende hormonen zorgen voor de welbekende stemmingswisselingen. De hormonen zorgen ervoor dat de puber zich anders gaat voelen en met deze gevoelens niet altijd een blijf weet. Daarnaast zorgen ze voor de veranderingen van de lichamelijke kenmerken , pubers ondergaan een fysieke groeispurt die niet altijd in verhouding is met hun hersenontwikkeling. Vandaar dat pubers wel eens stuntelig en onhandig kunnen zijn.

Samen met de hormonen zorgt de ontwikkeling van de hersenen voor het typische pubergedrag. Deze ontwikkeling verloopt niet gelijkmatig, de veranderingen starten achteraan in de hersenen, waar zintuigen en motoriek aangestuurd worden, daarna zijn de emotionele hersengebieden aan de beurt en dan pas de rationele delen.

Slaaptekort wordt veroorzaakt door het slaaphormoon (Melatonine) dat bij pubers steeds later op de dag wordt aangemaakt. Ze gaan zich dus pas later op de avond slaperig voelen en naar bed gaan, maar schooltijden veranderen niet, dus de wekker blijft vroeg rinkelen en dat terwijl een puber door alle veranderingen die hij doormaakt toch zo’n 9 à 10 uur slaap nodig heeft, maar maak ze dat maar eens wijs …

Maar in de overgang van het lagere schoolkind naar de adolescentie moet een puber ook nog op andere vlakken ontwikkelen.

Hij moet loskomen van de veilige omgeving van zijn ouders en zich klaarmaken om uit te vliegen.

Om te kunnen loskomen van deze veilige omgeving moet een puber werken aan zijn autonomie, zelfstandigheid en zelfredzaamheid.

Een tiener is dus op weg om een zelfstandig mens te worden die zijn eigen leven gaat leiden, dit kan wel eens leiden tot egocentrisch en egoïstisch gedrag.

Maar ook op het vlak van schoolwerk zien we als ouder vaak wel wat veranderingen opduiken.

Kinderen in de lagere school zijn vaak sterk gemotiveerd voor schoolwerk, zij willen goed presteren voor hun juf, ouders, klasgenootjes. Eerst zijn van de klas is voor velen nog een doel.

Pubers hebben echter andere uitdagingen, zij zijn bezig zichzelf te leren kennen, hun omgeving af te tasten. Hun sociaal leven is van het hoogste belang en de motivatie om te presteren op school is daardoor veel minder groot.

Daarnaast is er een grote nood aan autonomie, zelf beslissen dus en zelfstandigheid.

Zij aanvaarden vaak geen hulp meer van hun ouders, willen niet meer overhoord worden en vinden al het gepraat over hun punten maar gezeur.

Het is belangrijk om met je puber te praten over wat hen interesseert, wat zijn doelen zijn. Vertrek daarbij vooral vanuit wat je waarneemt en niet wat je ‘denkt’ dat er aan de hand is.

Een puber lijkt soms niet geïnteresseerd of gemotiveerd, maar misschien ligt de oorzaak wel ergens anders.

Tieners willen loskomen van ouders en leerkrachten. Dat staat contrast met jongere kinderen die toch erg trekken naar de leraar of juf. Zoals reeds eerder gezegd is dit loskomen belangrijk voor de verdere ontwikkeling van onze kinderen.

Als ouder willen we graag dat onze kinderen later opgroeien tot verantwoordelijke, zelfstandige volwassenen die weloverwogen beslissingen kunnen nemen. Dit kan natuurlijk niet zomaar van de ene op de andere dag gebeuren. Tijdens de puberteit gaan onze kids dit oefenen.

We willen allemaal kinderen die opkomen voor zichzelf, nee kunnen zeggen wanneer hun grens bereikt is of hun eigen mening geven … maar liefst niet thuis …

Het is belangrijk dat we als ouder de signalen van de puberteit en het daarbij horende ‘loskomen van …’ herkennen maar vooral ook erkennen.

Geef je puber stapsgewijs meer vrijheid en verantwoordelijkheden, laat hem op ontdekking gaan maar geef wel de grenzen aan waarbinnen hij dit mag doen. Waar die grenzen precies liggen voor jouw kind, weet jij als ouder het best. Niet elk kind is hetzelfde dus realiseer je dit ook als je meer dan 1 kind hebt. Wees ook consequent als het op deze grenzen aankomt.

Het helpt ook als je je als ouder kwetsbaar opstelt, praat over je gevoelens als hij te laat thuiskomt en niks van zich liet horen. Wat doet dat met jou ? …

Gevoelens zijn menselijk en er openlijk over praten met je kind zal hem helpen dit ook te gaan doen.

Hoe lastig het ook is, probeer je puber de ruimte te geven zijn leven te leiden zoals hij het wil, maar hou je ogen en oren goed open. Bespreek je angsten en bezorgdheden met hem en hoogstwaarschijnlijk zal je leren dat je ongerustheid nergens voor nodig is.

Weet vooral dat de basis van liefde, vertrouwen, waarden en normen die je tot nu opbouwde meesstal sterk genoeg is om je kind zonder al te veel kleerscheuren door de pubertijd te helpen.

Loslaten is dus de grootste uitdaging voor ouders van pubers.

Erop vertrouwen dat het ‘allemaal wel goed komt’ ook al loopt je puber daarvoor eerst enkele keren tegen een muur op.

Herinner jezelf er af en toe aan dat loslaten eigenlijk al begint op de dag dat je kind geboren wordt en dat elke kleine stap bijdraagt tot de ontwikkeling van zelfstandige adolescenten en volwassenen.

Veel succes